Wykresy świecowe (ang. candlestick charts) i to, jak formują się na nich poszczególne świece (zwane również świeczkami japońskimi), to przydatne narzędzie tradingowe, które pozwala na analizę przeszłego zachowania cen danego instrumentu finansowego i bywa pomocne w ocenie jego potencjału na przyszłość. Z tego artykułu dowiesz się, czym są wykresy i formacje świecowe (ang. candlestick patterns), jak czytać główne formacje świecowe oraz jakie są korzyści z ich używania.

Wybierając aktywa giełdowe, każdy inwestor stosuje własne kryteria i używa różnych technik oraz narzędzi analitycznych, w zależności od swoich celów inwestycyjnych. Ocena konkretnej akcji, pary walutowej czy kryptowaluty przez tradera poszukującego krótkoterminowego zysku może znacząco różnić się od opinii inwestora nastawionego na strategię długoterminową. Jest to sprawa indywidualna.

Do najbardziej popularnych narzędzi analizy technicznej używanych na giełdzie należą wykresy świecowe, które ilustrują zmiany cen aktywa w określonym czasie. Są one wykorzystywane zarówno przez traderów, jak i inwestorów. Świeczki dostarczają kilku kluczowych informacji niezbędnych do analizy aktywa, takich jak cena oraz kierunek trendu cenowego.

Czym są formacje świecowe?

Wyszukiwanie aktywów z potencjałem wzrostowym dla wielu inwestorów rozpoczyna się od analizy wykresów. Wykres świecowy jest jednym z najstarszych i najczęściej używanych ze względu na ilość i szczegółowość pokazywanych danych, łatwość ich wizualnej interpretacji oraz ich przydatność analityczną. Wzory tworzone przez pojawiające się na wykresach świeczki są nazywane formacjami świecowymi.

Wskazówka: Dopasuj przedział czasowy do własnej strategii. Świece kilkuminutowe i kilkugodzinne przydadzą się w skalpowaniu i daytradingu, a świece jednodniowe lub jednotygodniowe – w długoterminowych inwestycjach.

Poniżej wyjaśniamy, z jakich elementów składa się każda świeczka na wykresie świecowym i jakich informacji dostarcza:

Prostokątny korpus pokazuje zakres między ceną otwarcia a ceną zamknięcia w danym okresie. Im dłuższy korpus, tym większe wahania wykazała cena. Kiedy cena otwarcia i zamknięcia są takie same, korpus jest przedstawiony jako pozioma linia.

Kolor oraz wypełnienie korpusu symbolizują kierunek trendu cenowego. Białe lub zielone świeczki oznaczają, że cena idzie w górę, a czarne lub czerwone – że cena idzie w dół. Niewypełniony (pusty) korpus oznacza, że cena otwarcia była niższa niż cena zamknięcia, a wypełniony, że stało się odwrotnie.

Cienie świeczki – zwane również knotami – pokazują cenę minimalną i maksymalną w danym okresie. Cień górny odnosi się do ceny maksymalnej, a cień dolny do ceny minimalnej.

Jak czytać wykresy świecowe?

Umiejętne czytanie wykresów świecowych pozwala zapoznać się z historycznym zachowaniem danego instrumentu finansowego, zidentyfikować jego trend cenowy, odczytać emocje panujące wśród inwestorów i na podstawie tych danych prognozować przyszłe ruchy kursu.

Można to zrobić zarówno na podstawie pojedynczych świec, jak i większych formacji świecowych. Początkowo może się zdawać, że formacje świecowe są trudne do interpretacji, jednak nic bardziej mylnego! Po zaznajomieniu się ze znaczeniem poszczególnych elementów i kolorów świec, ich interpretacja nie powinna przysporzyć problemów nawet początkującemu inwestorowi. Zapamiętaj:

W danym okresie, korpus świecy, czyli jej główna część, odpowiada poziomom otwarcia i zamknięcia w określonym czasie. Knot (nazywany również włosem, lub cieniem) reprezentuje cały ruch ceny, wskazując cenę minimalną i maksymalną. Natomiast kolor symbolizuje to, czy cena zamknięcia jest wyższa (zielony lub biały), czy niższa od ceny otwarcia (czerwony lub czarny).

W połączeniu z innymi wskaźnikami technicznymi formacje świecowe mogą pomóc przewidzieć zmianę trendu cenowego lub jego kontynuację. Dzięki nim łatwiej będzie odpowiednio dopasować decyzje inwestycyjne i dobrać rodzaj zlecenia u swojego brokera.

Aby poprawnie czytać wykresy świecowe, weź pod uwagę następujące wskazówki:

• Zrozumienie podstawowych elementów świecy jest podstawowym warunkiem efektywnej analizy.
• Umiejętne rozpoznawanie formacji świecowych wymaga czasu. Zapoznaj się z ich rodzajami i ćwicz identyfikowanie ich na prawdziwych wykresach.
• Formacje świecowe zyskują na znaczeniu, gdy są analizowane w kontekście szerszego rynku. Potwierdź wysyłane przez nie sygnały przy pomocy dodatkowych wskaźników technicznych, takich jak średnia krocząca, poziomy wsparcia i oporu, poziomy Fibonacciego, itp.
• Ramy czasowe analizowanego wykresu świecowego powinny być dostosowane do Twojej strategii. Formacje na krótszych okresach mają zwykle większe znaczenie przy tradingu, a na dłuższych – przy długoterminowych inwestycjach.

Ile jest formacji świecowych?

Formacje świecowe wynikają z obserwacji powtarzających się wzorców na wykresach. Zauważono, że pewne układy świec powtarzały się, prowadząc do podobnych wydarzeń na rynku. Niektóre z tych układów prognozowały kontynuację trendu cenowego, inne jego odwrócenie, a jeszcze inne – konsolidację.

Zdając sobie sprawę z użyteczności formacji świecowych, specjaliści giełdowi zaczęli je klasyfikować i nadawać im nazwy. Trudno powiedzieć, ile formacji świecowych istnieje – do ich listy wciąż dodawane są nowe. Skatalogowanych i nazwanych jest ich kilkadziesiąt – możesz je poznać dzięki słynnej książce Steve’a Nissona „Świece japońskie i analiza wykresów cenowych”.

Popularne formacje świecowe, jakie warto znać

Aby korzystać z formacji świecowych na giełdzie, nie musisz znać ich wszystkich. Wystarczy, że zaznajomisz się z kilkoma najbardziej popularnymi i sprawdzisz ich użyteczność przy kupnie lub sprzedaży aktywów.

Poniżej pokazujemy kilka najczęściej wykorzystywanych układów świeczek japońskich, z którymi warto się zapoznać. Niektóre z nich przepowiadają kontynuację, a inne – odwrócenie trendu.

„Traderzy sukcesu, którzy wykazali się wytrwałością w tej branży, mają jedną wspólną cechę: spójną metodologię w połączeniu ze skuteczną strategią. Nie możesz handlować z zyskiem na dłuższą metę bez posiadania takiej strategii.”

Linda Raschke

Formacje hossy (ang. Bullish patterns)

Formacje należące do tej kategorii często są traktowane przez traderów i inwestorów jako zapowiedź zbliżającego się rynku byka. Układy świec, które mogą przewidywać zmianę trendu na wzrostowy, to na przykład:

• Formacja objęcia hossy
• Gwiazda poranna
• Harami wzrostowe
• Marubozu wzrostowe
• Trzej biali żołnierze
• Formacja przenikania
• Młot (ang. Hammer)

Młot to formacja świecowa, która występuje na dole trendu spadkowego. Charakteryzuje się długim dolnym cieniem (co najmniej dwukrotnie dłuższym niż korpus) i krótkim korpusem przy górnej części zakresu ceny. Formacja młota wskazuje na odwrócenie trendu i możliwość rozpoczęcia hossy.

Formacje bessy (ang. Bearish patterns)

Jeśli pojawi się któraś z formacji świecowych należących do tej kategorii, może to oznaczać koniec rynku byka i początek rynku niedźwiedzia.

Przykładami formacji uważanych za spadkowe są:

• Formacja objęcia bessy
• Harami spadkowe
• Marubozu spadkowe
• Trzy czarne kruki
• Ciemna chmura
• Doji (ang. Doji candle)

Doji to formacja świecowa kontynuacji, podobna do młota, jednak bez korpusu. W przeciwieństwie do niego, świeca doji reprezentuje niezdecydowanie na rynku. Ceny otwarcia i zamknięcia są prawie identyczne, a górne i dolne cienie są niezwykle wydłużone. Wyróżniamy wiele rodzajów doji, m.in.: nagrobek, ważka, długonogie doji, itd.

Spadająca gwiazda (ang. Shooting Star)

Spadająca gwiazda jest przeciwieństwem młota. Posiada długi cień górny i krótki korpus zlokalizowany w dolnej części świecy. Często występuje na szczycie trendu wzrostowego i może wskazywać możliwość odwrócenia trendu i przyszłego spadku cen.

Gwiazda poranna (ang. Morning Star)

Formacja Gwiazdy porannej składa się z trzech świec, które pojawiają się po trendzie spadkowym i zazwyczaj przewiduje możliwość pojawienia się wyższych cen. Pierwsza ze świec jest spadkowa, druga to doji, a trzecia to świeca wzrostowa.

Bączek (ang. Spinning Top)

Podobnie jak doji, bączek również pokazuje niezdecydowanie na rynku. Różnica między nimi jest taka, że korpus bączka jest nieco dłuższy. Formacja bączka może pojawić się zarówno przy trendzie wzrostowym, jak i spadkowym.

Jak formacje świecowe mogą pomóc w inwestowaniu?

Czy warto poświęcić czas na naukę czytania wykresów świecowych i zapoznanie się z najważniejszymi formacjami świeczek japońskich? Jak najbardziej! Każde prawidłowo wykorzystane narzędzie może pomóc Ci podejmować bardziej poinformowane decyzje, ograniczając tym samym ryzyko strat.

Najlepiej używać formacji świecowych wspólnie z innymi wskaźnikami analizy technicznej lub/i fundamentalnej i porównać sygnały, jakie wysyłają. Jeśli większość otrzymanych prognoz jest podobna, prawdopodobieństwo, że się spełnią, wzrasta. Przy odpowiedniej liczbie inwestorów mających takie same wyniki analizy, może nawet dojść do zjawiska samospełniającej się przepowiedni.

Mimo że ani formacje świecowe, ani żadna inna metoda analizy nie są w stanie zagwarantować dokładnej prognozy, inwestorzy zwykle ufają informacjom przekazywanym przez świeczki japońskie.

Przedstawiamy kilka potencjalnych korzyści z używania formacji świecowych przy podejmowaniu decyzji giełdowych:

• Możliwość dopasowania strategii inwestycyjnej do informacji o kontynuacji lub zmianie kierunku cenowego.
• Znalezienie jak najlepszych punktów wejścia i wyjścia.
• Wczesne zidentyfikowanie poziomów wsparcia i oporu jako punktów zwrotnych i podjęcie odpowiednich decyzji kupna lub sprzedaży, używając na przykład strategii swingowej.
• W przypadku strategii kontrariańskiej, użycie sygnałów trendowych w kierunku przeciwnym, niż wskazuje rynek.
• Optymalizacja zysków i minimalizowanie strat za pomocą zleceń poziomów Stop Loss i Take Profit.
• Możliwość oceny zachowania aktywów w różnym przedziale czasowym i dopasowania do jej wyników zarówno strategii tradingowej, jak i inwestycyjnej.
• Większe rozeznanie w bieżącej sytuacji na giełdzie, a więc potencjalnie lepsza kontrola nad emocjami i ochrona przed paniczną sprzedażą.
• Możliwość uniwersalnego zastosowania się do sygnałów zawartych w formacjach świecowych na dowolnej giełdzie i w przypadku każdego instrumentu finansowego.

To, na ile pomocne okażą się dla Ciebie formacje świecowe, zależy od Twojej strategii giełdowej. Możesz je czytać i analizować na wykresach rozmaitych aktywów inwestycyjnych. Nawet jeśli analiza wykresów świecowych początkowo może sprawić Ci trudność, z czasem na pewno będzie to coraz łatwiejsze.

Fakt, że platformy brokerskie udostępniają wykresy cenowe aktywów, sprawia, że znajdujące się na nich formacje świecowe są szybkim i wygodnym narzędziem analitycznym.

Wymieniaj złotówki na kryprowaluty i odwrotnie bez ograniczeń!