Coraz większa popularność technologii blockchain skłania firmy do eksplorowania różnych sposobów jej wykorzystania. Jednakże, pojawia się istotne pytanie: czy każda firma potrzebuje tej samej odmiany blockchaina? Odpowiedź jest oczywista – nie. Każdy projekt lub struktura ma swoje indywidualne wymagania i charakterystyczne cechy, które decydują o potrzebie wyboru odpowiedniego typu blockchaina do implementacji. Czy posiadasz znajomość różnych rodzajów sieci blockchain? Dowiedz się, jakie cechy wyróżniają poszczególne rodzaje sieci blockchain.

Czym jest technologia blockchain?

Przypomnijmy sobie, że blockchain to technologia, która umożliwia bezpieczne przechowywanie informacji w sieci. Można ją porównać do łańcucha bloków, gdzie każdy blok zawiera pewną porcję danych, a wszystkie bloki są ściśle ze sobą powiązane. Jest to technologia rozproszona, co oznacza, że dane nie są gromadzone w jednym centralnym miejscu, ale są kopiowane i przechowywane na wielu komputerach na całym świecie. W efekcie, aby dodać nową informację, musi być ona zatwierdzona przez wiele innych komputerów, co zapewnia bezpieczeństwo i uczciwość systemu. Można by rzec, że blockchain działa jak niezmienna księga, zapisując każdą transakcję dokładnie i nieodwracalnie, co uniemożliwia manipulację danymi.

Technologia blockchain gwarantuje integralność danych oraz ich bezpieczeństwo. W całym ekosystemie blockchain nie ma miejsca na oszustwa ani manipulacje danymi. Dlaczego? Ponieważ żadna zmiana nie może być dokonana bez zgody pozostałych węzłów w sieci.

Rodzaje sieci blockchain:

Blockchain publiczny

W kontekście blockchaina publicznego, każdy może dołączyć do sieci rozproszonej i prowadzić transakcje. Oznacza to, że jeśli masz dostęp do internetu, możesz połączyć się z publicznym blockchainem z dowolnego miejsca na ziemi i o dowolnej porze.

Podłączając się do tego rodzaju blockchaina, zyskujesz dostęp do aktualnych i historycznych zapisów transakcji w sieci. Warto podkreślić, że w przypadku tego typu blockchaina, kod źródłowy jest zwykle jawny. Oznacza to, że każdy ma możliwość sprawdzania transakcji, wykrywania ewentualnych problemów i proponowania rozwiązań.

Publiczny blockchain opiera się na zaufaniu, co stanowi jego główną zaletę. Jest to osiągane dzięki mechanizmowi Proof of Work (PoW) lub Proof of Stake (PoS), który eliminuje oszustwa w łańcuchu. Dodatkowym plusem jest zapewnienie bezpieczeństwa. Publiczna sieć blockchain może mieć dowolną liczbę uczestników i węzłów. Im większa sieć, tym trudniej hakerom zaatakować sieć. W rezultacie, korzystając z publicznego blockchaina, nie musisz obawiać się o swoje bezpieczeństwo.

Do innych zalet tego rodzaju blockchaina należy przejrzystość i otwartość. Każdy uczestnik sieci ma wgląd w dane transakcyjne pozostałych węzłów. Jednakże, pomimo tych zalet, publiczny blockchain ma również kilka istotnych wad:

1. Skalowalność: Przetwarzanie transakcji może być wolne, a wydajność spada wraz ze wzrostem liczby uczestników w sieci. Im większa sieć, tym dłuższy czas przetwarzania transakcji.
2. Wysokie zużycie energii elektrycznej: Publiczne blockchainy oparte na Proof of Work wymagają dużych ilości energii, co jest szkodliwe dla środowiska. Wydobycie bloków poprzez rozwiązywanie skomplikowanych zadań kryptograficznych wiąże się z dużym zużyciem energii.
3. Niska wydajność transakcji na sekundę (TPS): Ze względu na dużą liczbę użytkowników, ilość transakcji przetwarzanych na sekundę może być ograniczona.
4. Koszty transakcji: W publicznych blockchainach, koszty transakcji mogą być wysokie, szczególnie w okresach o dużym ruchu.
5. Brak prywatności: Transakcje są publicznie dostępne dla wszystkich uczestników sieci, co może być problematyczne w przypadku bardziej poufnych operacji.
6. Trudności z regulacją: Publiczne blockchainy mogą być trudne do uregulowania ze względu na swoją otwartą naturę i globalny charakter.

Blockchain publiczny znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak rząd, gdzie może być wykorzystywany do przeprowadzania głosowań, lub w fundraisingu, aby zapewnić przejrzystość i zaufanie. Kilka przykładów publicznych blockchainów to Bitcoin, Ethereum, Litecoin i Cardano.

Prywatny blockchain

Blockchain prywatny jest zazwyczaj mniejszy w skali w porównaniu do blockchaina publicznego. Zwykle jest kontrolowany przez węzeł, jednak nadal utrzymuje pełną decentralizację w innych aspektach, podobnie jak w przypadku blockchaina publicznego.

Ważne jest zauważenie, że prywatne blockchainy są zarządzane przez centralny organ, który przydziela określone role do poszczególnych węzłów oraz kontroluje, kto ma do nich dostęp.

Prywatne blockchainy często znajdują zastosowanie w mniejszych firmach lub organizacjach, co sprawia, że ich główną zaletą jest szybkość. Sieć prywatna jest ograniczona pod względem liczby węzłów, co przyspiesza proces weryfikacji transakcji. Ponadto, prywatny blockchain cechuje się większą skalowalnością, ponieważ jego rozmiar może być dostosowany do konkretnych potrzeb.

Wady prywatnego blockchaina:

• Mniejsze zaufanie: Ze względu na ograniczoną liczbę uczestników w prywatnej sieci blockchainowej, istnieje większe ryzyko ataku.
• Niższy poziom bezpieczeństwa: Z powodu mniejszej liczby węzłów w prywatnym blockchainie, ogólne bezpieczeństwo sieci może być niższe niż w przypadku większej sieci publicznej. Z mniejszą ilością węzłów sieć może być bardziej podatna na ataki i manipulacje.
• Brak pełnej decentralizacji: Prywatne blockchainy nie są w pełni zdecentralizowane, jak ich publiczne odpowiedniki. Wymagają obecności jednego użytkownika lub organizacji zarządzającej tożsamością i dostępem (IAM). Element ten może podważyć koncepcję decentralizacji i niezależności, które są głównymi celami technologii blockchain.

Przykłady zastosowań prywatnego blockchaina:

• Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw: Prywatne blockchainy są stosowane do monitorowania i śledzenia produktów w łańcuchu dostaw, co zapewnia transparentność i bezpieczeństwo informacji.
• Śledzenie i weryfikacja aktywów: W sektorze finansowym i nieruchomości, prywatne blockchainy mogą być używane do śledzenia i weryfikacji aktywów, co zwiększa przejrzystość i ułatwia audyty.
• Wewnętrzne głosowania: Firmy i organizacje mogą wykorzystywać prywatne blockchainy do przeprowadzania bezpiecznych i przejrzystych wewnętrznych głosowań, eliminując ryzyko fałszowania wyników.

Przykłady platform prywatnych blockchainów to między innymi Hyperledger Fabric, stworzony z myślą o biznesie, oraz Corda, platforma skupiająca się na instytucjach finansowych.

Hybrydowy blockchain

Hybrydowy blockchain łączy cechy obu typów blockchainów, zarówno publicznych, jak i prywatnych. To pozwala firmom tworzyć sieć, kontrolując dostęp do danych. W takim łańcuchu bloków transakcje i dane nie są jawne, ale mogą zostać zatwierdzone za pomocą inteligentnych kontraktów.

Zaletą hybrydowych blockchainów jest bezpieczeństwo, ponieważ mogą działać w zamkniętym środowisku, co zapobiega atakom typu 51%. Są także ekonomiczne, łącząc prywatność z kosztami komunikacji zewnętrznej. Transakcje w hybrydowym blockchainie są tanie i bardziej skalowalne niż w publicznych sieciach.

Wady hybrydowego blockchaina to brak przejrzystości i mniejsze zaangażowanie użytkowników w rozwój sieci. Brak motywacji i nagród może wpłynąć na ich uczestnictwo.

Hybrydowe blockchainy znajdują zastosowanie w sektorach nieruchomości, handlu detalicznym i wysoko regulowanych obszarach, takich jak bankowość.

Przykład:

Dragonchain – Platforma blockchain zaprojektowana, by umożliwić łatwą integrację technologii blockchain z istniejącymi systemami biznesowymi. Pozwala na zachowanie prywatności danych i kontroli dostępu, jednocześnie oferując część funkcji w publicznym blockchainie, co ułatwia weryfikację przez zewnętrzne strony bez ujawniania wrażliwych informacji.

Konsorcjum blockchain

W branży kryptowalutowej ten typ łańcucha bloków jest nazywany także „sfeedowany blockchain”. Oto główne różnice między blockchainem konsorcjum a innymi rodzajami:

Kontrola węzłów konsensusowych: węzły w blockchainie konsorcjum są zarządzane przez grupę, a nie pojedynczą osobę, jak w przypadku prywatnych blockchainów. Zdecentralizowani członkowie: sieć konsorcjum obejmuje różnych uczestników organizacji, którzy współpracują w duchu zdecentralizowanym. Węzeł walidacyjny: węzeł walidacyjny inicjuje, odbiera i weryfikuje transakcje w sieci. Inicjowanie transakcji: transakcje mogą być inicjowane przez węzły należące do członków sieci. Proces tworzenia konsorcjum: utworzenie konsorcjum jest skomplikowanym procesem, wymagającym współpracy między wieloma organizacjami.

Blockchain konsorcjum jest bardziej bezpieczny, skalowalny i wydajny w porównaniu do publicznego blockchaina. Jednakże, zazwyczaj jest mniej przejrzysty. W przypadku infiltracji węzła członkowskiego, istnieje ryzyko narażenia tej sieci blockchain na ataki.

Ten typ blockchaina znajdziemy między innymi w bankowości i systemach płatności. Blockchain konsorcjum może być utworzone przez grupę banków, które ze sobą współpracują. Mają one wówczas kontrolę, które węzły walidują transakcję.

Blockchain konsorcjum ma też świetne zastosowanie w badaniach naukowych. Wówczas grupa naukowców mogłaby dzielić się danymi i wynikami badań.

Przykład:

R3 Corda – Platforma blockchain stworzona przez konsorcjum ponad 200 firm finansowych. Zaprojektowana, aby umożliwić instytucjom finansowym efektywną i bezpieczną wymianę wartości. Corda różni się od innych platform blockchain, koncentrując się na transakcjach między znanymi stronomi bez użycia globalnego rejestru, co zapewnia wysoki poziom prywatności i bezpieczeństwa.

Podsumowanie

Każdy rodzaj blockchaina, który omówiliśmy, ma swoje charakterystyczne plusy i minusy. Wybór właściwego typu zależy od konkretnych potrzeb i celów projektu, więc nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, który jest najlepszy. Przed podjęciem decyzji warto dokładnie określić swoje wymagania i cele dotyczące wykorzystania technologii blockchain. Dopiero w oparciu o te informacje można podejmować odpowiednie kroki.