Według Wikipedii “wzmianka” to powiadomienie o pojedynczym fakcie lub wydarzeniu. Z pojęciem „wzmianka” spotykamy się również w księdze wieczystej.

W każdym dziale księgi wieczystej, istnieje rubryka zatytułowana “Wzmianka,” zgodnie z poniższym schematem:

• W dziale I-O, zwanym “Oznaczenie nieruchomości,” “Wzmianka” znajduje się w rubryce oznaczonej numerem 1.1.
• W dziale I-Sp, zwanym “Spis praw związanych z własnością,” “Wzmianka” znajduje się w rubryce oznaczonej numerem 1.2.
• W dziale II, zwanym “Własność,” “Wzmianka” znajduje się w rubryce oznaczonej numerem 2.1.
• W dziale III, zwanym “Prawa, roszczenia i ograniczenia,” “Wzmianka” znajduje się w rubryce oznaczonej numerem 3.1.
• W dziale IV, zwanym “Hipoteka,” “Wzmianka” znajduje się w rubryce oznaczonej numerem 4.1.

Umieszczenie wpisu w polu “Wzmianka” oznacza, że został złożony wniosek o wpis do księgi wieczystej w Sądzie Rejonowym, Wydziale wieczysto księgowym. Wniosek ten został zarejestrowany w dzienniku ksiąg wieczystych i oznaczony odpowiednim numerem.

Tego samego dnia, o tej samej godzinie i minucie, w odpowiednim dziale księgi wieczystej, wprowadzana jest treść samej wzmianki. Dokonuje się tego w celu ułatwienia identyfikacji charakteru wzmianki oraz jej znaczenia w kontekście wiarygodności księgi wieczystej.

Procedury związane z złożeniem wniosków o wpis do księgi wieczystej reguluje art. 626 kodeksu postępowania cywilnego.

W przeszłości, w polu “Wzmianka” można było wprowadzić jedynie datę i godzinę przyjęcia wniosku o wpis do księgi wieczystej. W obecnych systemach elektronicznych prowadzenia ksiąg wieczystych, jeśli zachodzi potrzeba wprowadzenia więcej niż jednego elementu wpisu lub adnotacji w jednym polu, pole to jest powielane w strukturze księgi wieczystej tyle razy, ile jest elementów wpisu.

Rozszerzenie pola “Wzmianka” (w systemach internetowych do prowadzenia ksiąg wieczystych) pozwala na wprowadzenie do tego pola niemal całego wniosku o wpis do księgi wieczystej.

Wzmianka jako ostrzeżenie

Wg komentarza do ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, Stanisława Rudnickiego:

„wzmianka stanowi informację ostrzegającą o złożeniu niezałatwionego jeszcze wniosku o wpis, który po jego dokonaniu może zmienić treść księgi wieczystej w zakresie określonym żądaniem wniosku”.

Dlatego też, informacja umieszczona w polu “Wzmianka” stanowi informację ostrzegawczą, że zawartość księgi wieczystej może być już nieaktualna lub ulegnie zmianie w najbliższym czasie. Kiedy pojawia się taka wzmianka, oznacza to, że Sąd Rejonowy otrzymał wniosek o wpis do księgi wieczystej. Sąd po rozpatrzeniu tego wniosku podejmie decyzję o jego akceptacji lub odrzuceniu. Jeśli wniosek zostanie przyjęty przez sąd, treść wzmianki w księdze wieczystej zostanie zastąpiona odpowiednim wpisem.

Wprowadzenie do księgi wieczystej kategorii “Wzmianka” ma na celu ochronę okresu między faktem przeniesienia prawa własności a jego ujawnieniem w księdze wieczystej.

Po pojawieniu się wzmianki w księdze wieczystej, wiarygodność treści w księdze wieczystej powinna być postrzegana z pewnym ograniczeniem.

Przeczytaj: Moc wsteczna wpisu w księdze wieczystej

Zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych

Jednym z podstawowych założeń dotyczących ksiąg wieczystych jest zasada rękojmi wiary publicznej tych ksiąg. Zasada ta zakłada, że w sytuacji, gdy wystąpi rozbieżność między treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, to treść księgi wieczystej ma pierwszeństwo i jest wiążąca. Szczególnie dotyczy to sytuacji, w której osoba nabyła prawo własności do nieruchomości na podstawie czynności prawnej zgodnej z treścią księgi wieczystej.

Warto zaznaczyć, że istnieją pewne przypadki, w których zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych jest ograniczona. Dotyczy to sytuacji, w których pojawi się wzmianka o złożonym wniosku, skardze na decyzję referendarza sądowego odnośnie apelacji lub kasacji, lub ostrzeżenie o niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości (zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece).

Warto podkreślić, że wzmianka nie jest wpisem do księgi wieczystej, ale stanowi istotne źródło informacji dla przyszłych nabywców nieruchomości. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych zostaje wyłączona dopiero po wykreśleniu wzmianki.

Przeczytaj: Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2016r. poz. 790).
2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. (DZ.U. z 2013r. poz. 1411).
3. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych – Stanisław Rudnicki – Komentarz, Wydanie 6.